Yonkwarihwayenterhà:’on tsi ratihnarà:ken shakononhwentsyáhkhwen ne Onkwehón:we tsi niká:yen kèn:’en shihatinakere’ón:we ne tsi nón:we tewanákere. Tewakwé:kon ki’ yonkwaterihwayén:ni ne ayetewarihwayentérha’ne tsi ní:tsi ratihnarà:ken tehotinákhon, shakotiia’tohrará:kon, táhnon tsi ní:tsi yotka’tátye shakotikenhren’serón:nis nonkwehón:we tsi thatinakerényon, ne ó:ni ne ayonkwató:ken’se tsi ní:tsi tekahnerénkhon tsi ní:tsi yoya’takénhas tsi nitewayerányons ne to nenyakota’karí:teke ne owirà:’a nó:nen ohén:ton tánon ohnà:ken yakawennakerá:ton nòn:wa wenhniseratényon.

Kwah tokèn:’on ítkare ne ratihnarà:ken tsi nihonanonhtonnyonhtsherò:tens tsi nonká:ti ne Korahnéha kasnyéhtshera tánon ne kentyohkón:ni, eh yakwaya’tarátye ó:ni ne BORN Ontario. Yonkwarihwayenterhà:’on ne BORN tsi akwé:kon ratihnara’ken’kéha tsi ní:tsi ionkwarò:ron, teionkwarihwathè:ton, ionkwaià:khon, tánon ionkwanonstá:ton ne tsi niyontewiraweyénstha karihwahsetáhtshera. Ó:nen nòn:wa tsyonkwarihwayo’tátye ne Indigenous Data Governance (IDG) kanásta ayakyón:ni, kwah nè:’e ka’nonhkwayentáhkwen ne OCAP Principles (OCAP = Ownership, Control, Access, and Possession), ITK (Inuit Tapiriit Kanatami) táhnon, CARE (Collective Benefit, Authority to Control, Responsibility, and Ethics) táhnon yonkwarihwakwenyenstonhátye ne Onkwehonhwehnéha karihwahsetáhtshera ne ónhka akowenkhón:we.

Ne ki’ ne sénha ayakwaweyentéhta’ne ayakwarihwayentérha’ne ne BORN ne nahò:ten kwah í:ken ne onkwehonwéhsera, yonkwatyà:tare ki’ ne San’yas Indigenous Cultural Safety Program – kwah nè:’e kanonwaientáhkwen ne aonsahatihniotá:ko kakenhronniáhtshera táhnon ne ahatiia’takénha tsi ní:tsi enkanonstá:ton ne Onkwehón:we tsi nihatiweyennò:tens. Akwé:kon ne BORN rotiyo’tényon tká:konte enhontyà:taren enhatirihwayé:rite kí:ken kentyohkón:ni.

IDG kanásta iakyón:ni ne Born, tho ki’ ní:tsi iakhiienawà:se ne Truth and Reconciliation Commission of Canada’s Calls to Action (CTA). Akwé:kon tsi nihotityohkò:tens ne kakorahserá:kon tyakò:nonks ne CTA #55 ne ki’ ne aontahóntkahwe akwé:kon tsi niiawè:ta karihwahsetáhtshera ratirihwanón:tha ne National Council for Reconciliation, ne ki’ wáhi aón:ton aonthró:ri tsi niyoterihwahtentyonhátye tsi niió:re tsi ká:ron na’teskiátere ne Onkwehón:we tsi tyenákere tánon ne yah-Teyonkwehón:we tsi tyenákere. Tsi ní:yoht ne:

  • to niyehé:yons ne owirà:’a 
  • to niyakota’karí:te ne ka’nisténhsera 
  • to niyotkà:te yontón:nis
  • to nihononhnhaksèn:’on ne ronatonni’a’shòn:’a táhnon ratiksa’okòn:’a
  • to niwatyé:sen ayeyé:na nahò:ten kwah tekyatén:ro kasnyéhtshera

pregnant individualOnkwehón:we Ratirihwahsetahtsherakwe’ní:io Kayanerénhsera

BORN é:so tsi ratihá:ra’s tsi ratirihwakwenyésntha ne Onkwehón:we Tsi Ní:tsi Ratirihwahsé:tas. Ne tiotahsawáhkwen, ratihwistáta’as ne BORN ne ahonterihwahténtya’te oh ní:tsi kwah enhatiweyentéhta’ne nahonteryen’tatshén:ri oh ní:tsi enthoneryen’tí:yo tsi enhotiia’takénha raotirihwahsetáhtshera ne Onkwehonwe’shòn:’a táhnon raotinakerahsera’shòn:’a. Tsi ní:yoht kí:ken, yotka’tátye tayakotkahwenhátye ne BORN raononkwè:ta Onkwehón:we Akota’karitéhsera Teyakorihwayenawà:kon ne oh ní:tsi ahonwatiren’nháhten tánon ahonwatiya’takénha ne Ratirihwí:saks Raotityóhkwa (Ratirihwaka’én:yons, Ratirihwí:saks Tehotirihwayenawà:kon, táhnon Ratinhraka’én:yons). Kí:ken karen’nhahtenníhtshera tewatkà:was oh ní:tsi takayéston táhnon akarihwakwenyénston ne Onkwehón:we raonateweyenna’shòn:’a táhnon raotiyanerenhsera’shòn:’a ne karihwahsetáhtshera aorihwà:ke, tsi ní:ioht ne OCAP (Ownership, Control, Access, and Possession), ITK (Inuit Tapiriit Kanatami) táhnon CARE (Collective Benefit, Authority to Control, Responsibility, and Ethics).

Tyótkon nó:nen enyakwarihóhetste ne Onkwehón:we Akotonhwéntsya Kanonhweratónhtshera, enkanaktó:ten ne kwah tokèn:’on aontayakwanonhtonnyón:ko nahò:ten kwah yonkwaterihwayén:ni tsi kasnyéhtshera tyakwatkà:was, tsi iakwarihwí:saks, tánon tsi yakwarihwakahrhatenyà:tha, ne ó:ni tsi tyokwékton yonkwaterihwayén:ni tsi kanakerahsera’kéha niionkwentyohkò:ten, ne ayakwatsté:riste tánon yayakwà:reke to niyonata’karí:te ne Onkwehón:we yakowirayentà:sere táhnon ne ronwatiyen’okòn:’a.